Historia : Lokalizacja : Aktualności : Galeria : Przewodnicy: Linki : Kontakt

Historia

Początki powstania Ośrodka sięgają roku 1967. Rok wcześniej, we wrześniu 1966 roku otwarty został z inicjatywy ówczesnego Przewodniczącego Podkomisji Historii i Muzealnictwa KTG Edwarda Moskały pierwszy tego rodzaju Ośrodek w Polsce, na Markowych Szczawinach pod Babią Górą. Po Gabinecie Kazimierza Sosnowskiego w Krakowie i Muzeum Turystyki Górskiej na Jaworzynie Krynickiej, Baraniogórski miał być następnym. Pod dokumentami dotyczącymi utworzenie Ośrodka, widnieją między innymi podpisy prof. dr. Walerego Goetla, mgr. Władysława Krygowskiego, mgr. Edwarda Moskały. Powstawały kolejne Ośrodki w Karpatach Polskich, w Beskidzie Śląskim pozostawało wszystko w sferze narad i wymiany korespondencji.

Stare schronisko na Przysłopie

Budowa nowego schroniska na Przysłopie pod Baranią Górą, przeniesienie starego schroniska do Wisły, zrodziły Stację Badawczą KTG ZG PTTK, której kustoszem został Andrzej Pańczyszyn z Gliwic. Działalność rozpoczęła w 1988roku, siedzibę miała w przeniesionym starym schronisku w Wiśle przy ul. Lipowej 4. Była zalążkiem Baraniogórskiego Ośrodka KTG. Ukazały się pierwsze Zapiski Baraniogórskie, pierwsze Prace Baraniogórskie. W 1989 roku OZGT w Bielsku-Białej przekazał (przeznaczony do rozbiórki) budynek gospodarczy starego schroniska na Ośrodek KTG. Gromadzono materiały budowlane do remontu obiektu, zabezpieczano przed dalszą dewastacją, lecz otwarcie odwlekało się. W 1991 roku na szczycie Baraniej Góry z inicjatywy Koła Przewodników O/M PTTK w Katowicach stanęła wieża widokowa - pierwsza w Karpatach Polskich, wzniesiona czynem społecznym w rekordowym tempie.

Wieża widokowa na Baraniej Górze

Przewodnicy z Katowic, po rozwiązaniu Komitetu Wykonawczego Budowy Wieży utworzyli Sekcję Baraniogórską (12 osób). Pojawił się problem panoramy górskiej 360° z platformy wieży widokowej. Skontaktowali się z Edwardem Moskałą. I tak się zaczęło. 1 lipca 1993 roku odbyło się w Katowicach spotkanie członków Sekcji z Edwardem Moskałą, a 10 lipca, na Przysłopie Sekcja przejęła protokolarnie budynek Ośrodka. Komisję zdawczo -odbiorczą ze strony ZG PTTK reprezentowali E. Moskała, R. Remiszewski, J. Kapłon, J. Ormicki, A.Pańczyszyn. Sekcję Baraniogórską: K. Lipowczan, A. Dziczkaniec-Bośkoc, L. Tuczyński, M. Bożek. Ustalono plan prac adaptacyjno-remontowych, sposoby finansowania, wstępny projekt aranżacji izb ekspozycyjnych. Kustoszem Ośrodka został Andrzej Dziczkaniec-Bośkoc. Przewodniczącym Rady Programowej Karol Lipowczan. Pozostałe "funkcje" objęli: Leon Tuczyński, Gerard Suchanek, Leon Kopernik, Józef Zipcer, Mieczysław Bożek, Stefan Grad, Zbigniew Ratajski. W czasie 16 miesięcy, do dnia otwarcia Ośrodka, wykonano ogrom pracy. Budynek zakonserwowano z zewnątrz, zlikwidowano ścianki działowe zyskując przestrzeń na ekspozycję zbiorów, wymieniono podłogi, "odkryto" sufit (uprzednio zakryty płytami pilśniowymi), wnętrza wykończono boazerią drewnianą, wymieniono instalację elektryczną. Nową instalację wodno- kanalizacyjną wykonał "dobroczyńca" Ośrodka, Jacek Siwecki z Katowic, położono nowe tynki w piwnicach, wykonano nowy komin i kominek w "Ondraszkowej Piwnicy", wymieniono wszystkie okna na większe z okiennicami -to tylko część prac, które podniosły budynek.

10.07.1993 - E. Moskała nanosi pierwsze szkice panoramy

10.07.1993 - E. Moskała prezentuje pierwsze szkice panoramy
od lewej stoją: R .Remiszewski, O. Ziomek, M. Bożek, A. Pańczyszyn, L. Tuczyński, E. Moskała, J. Kapłon, A. Dziczkaniec-Bośkoc

Eksponaty gromadzono w zawrotnym tempie, jakie narzucił "Cysorz" Edward Moskała. Wszystkie prace wykonano czynem społecznym - nieodpłatnie. W dniu 12.11.1994 roku trombita Józka Brody poniosła po groniach wieść: Baraniogórski Ośrodek KTG PTTK "U źródeł Wisły" na Przysłopie otwarty. Żerdkę zagradzającą wejście przepiłowałi: Wojewoda Bielski M. Tromski, dyr. COTG PTTK E. Moskała, Nadleśniczy Nadleśnictwa Wisła W. Szozda. Obecni byli obaj V-ce Prezesi ZG PTTK, Burmistrz Wisły, komendant Straży Granicznej Wisła, Naczelnik GOPR, członkowie Podkomisji KiHTG, kustosze bratnich Ośrodków, przedstawiciele Oddziałów PTTK z Katowic, Wisły, Cieszyna, Gliwic, Chorzowa, Łodzi, ekipa radia i TV Katowice i około 120 turystów.
Powierzchnia ekspozycji Muzeum Turystyki Górskiej Beskidu Śląskiego zajmuje 40m2.
Składają się na nią trzy izby.
W pierwszej zgromadzone są najstarsze dokumenty i eksponaty związane z rozwojem turystyki w Beskidzie Śląskim. Wystawione są dokumenty oddziałów PTT: Górnośląskiego w Katowicach, Cieszynie i Bielsku - Białej, gabloty Beskidenvereinu i Zaolzia, stare przewodniki, zdjęcia, widokówki, kolekcje odznak turystycznych, lasek z pamiątkowymi blachami, 2 emblematy PTT Oddziału Górnośląskiego, które wisiały na schroniskach tego Oddziału.

Wygląd izby pierwszej przed zagospodarowaniem - 1993

Obecna ekspozycja w izbie pierwszej - m/in. emblemat PTT

Zabytkowe laski z blachami

Gabloty ze pamiątkowymi zdjęciami

Młody turysta na tle zbioru znaczków i odznak

W drugiej izbie zgromadzone są gabloty z wydawnictwami turystycznymi, gablota poświęcona Edwardowi Moskale, dokumenty związane z rozwojem narciarstwa w Beskidzie Śląskim, kolekcja nart z okresu międzywojennego i współczesnego, księgi pamiątkowe schronisk, graficznie przedstawione wszystkie schroniska PTTK w Beskidzie Śląskim, zdjęcia i pamiątki związane z budową wieży widokowej na Baraniej Górze, mapa plastyczna Beskidu Śląskiego, panorama z wieży - dar E. Moskały na otwarcie Ośrodka, kącik folklorystyczny, stroje ludowe, sprzęty pasterskie i gospodarskie.

Stan pomieszczenia przed adaptacją na izbę drugą

Sprzęty pasterskie i gospodarskie

Stroje ludowe

Gablota poświęcona Edwardowi Moskale oraz głuszec- symbol Baraniogórski

Gabloty z zabytkowymi wydawnictwami

Kolekcja nart

W trzeciej izbie prezentowane są plansze ukazujące bratnie ośrodki KTG w Karpatach, tablica dobrodziejów Ośrodka KTG "U źródeł Wisły", pod sufitem proporczyki turystyczne z rajdów, zlotów, zjazdów itp. , mapa plastyczna okolic Wisły a także repliki tablic umieszczonych w okolicach Baraniej Góry.

Izba trzecia - widok ogólny

Repliki tablic

Repliki tablic- u dołu tablica zamieszczona na wodospadach Białej Wisełki

Czwarta izba to dyżurka przewodnika i mały kiosk z materiałami statutowymi, mapami, widokówkami, małym "antykwariatem" wydawnictw o tematyce górskiej m in. archiwalne wydania Wierchów. W dyżurce można uzyskać pamiątkowe ozdobne pieczątki Ośrodka i wieży. Wszystkie pieczątki są wg. projektu Andrzeja Dziczkańca - Bośkoca.

Dyżurka przewodnicka i kiosk z pamiątkami

Mały "antykwariat" i materiały statutowe

Oprócz wymienionych izb ekspozycyjnych są jeszcze pomieszczenia przeznaczone dla kustosza tzw. Kustoszówka oraz pokój dla "honornych gości" zwany "Moskałówka". Jest jeszcze "Ondraszkowa Piwnica" w której odbywają się spotkania Rady Programowej Baraniogórskiego Ośrodka, "posiady" Podkomisji Histori i Turystyki Górskiej KTG PTTK, prelekcje z przeźroczami. Wystrój "Ondraszkowej Piwnicy" to dzieło kustosza, a tradycje i zwyczaje są przeniesione z Koła PTTK "Redyk" w Katowicach.

6.07.1993 - w"Kustoszówce"- siedzą E. Moskała i J. Kalarus, Prezes Zarządu Spółki PTTK "Karpaty"

Bośkoc z Gabrysią pod "orłem beskidzkim"

"Posiad" w "Ondraszkowej Piwnicy" kustosza z Bytomską Komisją Turystyki Górskiej PTTK.